De laatste tijd zijn Huawei en ZTE enorm in het nieuws omdat hun spullen volgens de Amerikanen spioneren voor de Chinese overheid.

Door Henk van de Kamer

Beide bedrijven hebben inderdaad hun hoofdkwartier in dat land, maar zijn het daarmee ook Chinese bedrijven? Eigenlijk niet: we noemen dit soort megabedrijven niet voor niets multinationals - bedrijven die hun activiteiten over meerdere naties hebben verspreid. Zullen zij doen wat de Chinese overheid onder dwang oplegt? Waarschijnlijk wel, want China is niet echt democratisch ofwel een gang naar de rechter — daarom hebben democratieën meestal een Trias politica — is niet mogelijk.

Anderzijds heeft Amerika al laten zien dat het scheiden der machten ook in een democratie te gemakkelijk buiten spel gezet kan worden. In Amerika hebben ze bijvoorbeeld de geheime FISA-rechtbank  die alleen luistert naar verzoeken van de geheime dienst. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de meeste verzoeken — bedenk dat de tegenpartij niet gehoord wordt! — probleemloos worden toegekend.
De laatste jaren is het toezicht iets beter en worden meer verzoeken aangepast. Maar slechts een handjevol wordt afgewezen en dat staat in geen enkele verhouding met normale rechtbanken. Een geheime dienst is mogelijk een noodzakelijk kwaad, maar daartegenover moet een onafhankelijke en tot de tanden bewapende tijger staan die toezicht op hun houdt. Helaas wordt dit laatste vaak vergeten...

Technisch niet zo moeilijk
Technisch gezien is het spioneren via hard- of software niet zo heel moeilijk. Dat is ook de reden dat ik bijvoorbeeld Liander niet geloof als zij beweren dat een te plaatsen nieuwe elektriciteitsmeter dom zou zijn. Dat domme exemplaar heeft gewoon een printplaat en waarschijnlijk ook een microprocessor. En aangezien ik van hun niet de printplaat mag controleren op de gebruikte onderdelen, is het ding in mijn definitie dus gewoon slim en mag ik het kreng weigeren. Die impasse heeft er uiteindelijk toe geleid dat ik momenteel nog steeds een afgekeurde, analoge meter van ruim vijfendertig jaar oud in de meterkast heb hangen.

Hoe dan ook, onlangs kwam Bloomberg met het verhaal dat moederborden van Supermicro een spionagechip zouden bevatten. Tot op heden heb ik nog nergens een overtuigend bewijs van deze claim gezien. Ik denk dat het verhaal van Bloomberg gewoon hetzelfde is als mijn science fiction. Maar uiteindelijk wordt science fiction vaak werkelijkheid, alleen zijn daarvoor niet anonieme getuigen en fysieke bewijzen nodig. In dit geval dus een moederbord met de chip die door erkende, uit meerdere landen afkomstige experts op dit gebied is onderzocht. Tot dat moment blijft het science fiction, zij het beangstigend... [update]

Keihard bewijs?
Terug naar Huawei en ZTE. Moeten zij van de Chinese overheid spionagechips inbouwen? Mogelijk. Maar alhoewel het niet gemakkelijk zal zijn om zulke chips te vinden, had ik eerlijk gezegd al keiharde bewijzen verwacht als zij dit inderdaad doen. Tot op heden hebben de beschuldigingen van Amerika hetzelfde niveau als het verhaal van Bloomberg. Persoonlijk heb ik geen enkel vertrouwen in de Chinese, Amerikaanse of wat dit betreft de Nederlandse overheid. Maar alleen van de tweede is bekend dat zij in het verleden al hebben gedaan waarvan zij nu de Chinezen beschuldigen. De grootste ironie is dat de NSA dat onder andere deed met de spullen van Huawei.

Is er een oplossing voor dit dilemma? Ja, gewoon openheid. Ofwel, de Amerikanen moeten bewijzen dat hun claims waar zijn en Huawei en ZTE moeten internationale teams toegang geven tot hun bedrijf om zo intern te controleren hoe de spullen gemaakt worden en of daar gesjoemeld kan worden door geheime diensten. Echter één waarschuwing richting de Amerikaanse overheid: de bewijzen zullen heel wat overtuigender moeten zijn dan wat u beweerde over de massavernietigingswapens in Irak. Op dit punt staat u door leugens uit het verleden al op een flinke achterstand!